PHIÊN DỊCH LÀ LÀM GÌ?
Đây là góc nhìn của mình về CV quản lý thực tập sinh tại nghiệp đoàn, shien. Bài viết này dành cho: người trong nghề, muốn vào nghề có cái nhìn tổng quát hơn; các bạn thực tập sinh, tokutei có cái nhìn khác để có thể đồng hành tốt hơn với các bạn phiên dịch tại nghiệp đoàn.
"Phiên dịch không chỉ là phiên dịch. Đỉnh kout phải là nhà quản lý nhân sự và kiến thức tổng hợp văn hoá xã hội, kĩ năng giao thiệp, kiến thức về luật và ngôn ngữ, bằng lái..."
❶CÁC CẤP BẬC: (一般社員⇒主事⇒主査⇒事務局長⇒理事)
------------------------------------------------------------------------------------------------
1. Biên phiên dịch (通訳）
Chỉ dịch y nguyên những gì lao động, xí nghiệp, nghiệp đoàn nói với nhau.
P/s: Cấp thấp nhất, khổ nhất và bất lực nhất.
2. Quản lý lao động (指導員）
Vừa dịch, vừa hỗ trợ các vấn đề khác liên quan cuộc sống, học tập, thi cử, xin hoàn thuế, đi mua sắm, có thể bắt đầu đi 巡回 định kì một mình.
P/s: Có uy tín với lao động hơn nhưng với nghiệp đoàn thì vẫn chỉ là chân sai vặt. Nên có bằng lái xe thì tốt nhất.
3. Nhân viên chủ chốt của NĐ ( 常務)
Vừa dịch, vừa hỗ trợ lao động nhưng cũng tham gia những nghiệp vụ quan trọng khác như làm hồ sơ giấy tờ visa, giải quyết toraburu một mình, cùng đi về Việt Nam phỏng vấn, đi 営業 cty tiếp nhận mới, phụ trách chính 1 tháng đầu 研修 lao động ...vv
P/s: Nên có JLPT N1, BJT J1, bằng lái xe, khoá làm hồ sơ của jitco, オンライン申請等取次, kiến thức khác....
4. Cán bộ chủ chốt
Đã xuất hiện 専務、事務局長 thậm chí là 理事 hoặc 代表理事長 người Việt Nam tại các nghiệp đoàn, shien.
—---------------------------------------------------------------------------------
❷NỘI DUNG CV :Phân theo thời gian từ phía lao động
------------------------------------------------------------------------------------
1. Lao động chưa đỗ đơn;
-面接 phiên dịch đi cùng NĐ về dịch phỏng vấn và tham gia chọn lựa lao động
2. Lao động đợi nhập cảnh:
- thường kì check report kết quả học của lao động hoặc check kaiwa qua skype rồi báo cáo cho Nđ và cty tiếp nhận
- tập hợp từ chuyên môn từ cty tiếp nhận đưa về Việt Nam bắt học
- lập nhóm facebook để thường xuyên test tiếng và giao lưu tạo uy tín cá nhân trước khi lao động qua Nhật
- lập nhóm senpai kohai chia sẻ trước những khó khăn, những chú ý mà senpai phải làm cho kohai xem tham khảo.
3. Khi lao động nhập cảnh ( giai đoạn chính bận nhất)
- 送迎 - đón sân bay
- đưa về nhập học trung tâm, hướng dẫn cuộc sống kế hoạch học tập 1 tháng, quản lý tại trung tâm 1 tháng
-配属 - hướng dẫn thủ tục về cty, cuộc sống kí túc xá, lương tháng đầu, đổ rác, nội quy cty.
-教育 -có thể phải dịch công xưởng nếu ko có senpai hoặc cty yêu cầu
- dịch các hướng dẫn làm việc, các nghiệp vụ chuyên môn nếu cty yêu cầu
-巡回 Tiến hành junkai định kì
-トラブル解決 Tiến hành giải quyết toraburu
-検定１号 hướng dẫn thi kĩ năng 1go
-期間更新 hướng dẫn kí giấy tờ gia hạn visa
-年末年始調整 hướng dẫn hoàn thuế, tính thuế cuối năm
+Với những lao động vượt qua giai đoạn mắc lỗi thì hướng dẫn họ cách hưởng thụ cuộc sống Nhật: nhậu hodai, mua đồ online an toàn, đi chơi xa trượt tuyết - lá đỏ - onsen - câu cá - thể thao ...vv
+hướng dẫn hoặc dạy tiếng Nhật cho các bạn MUỐN HỌC thi N hoặc ôn thi N, mua tài liệu học, tham gia diễn đàn học, hướng dẫn đăng kí thi và đi thi.
- Từ năm 2 tới hết năm 3. Hãy để mặc họ tự xoay xở, là một người Bạn có tầm cao hơn để lao động khi cần sẽ hỏi, giữ liên lạc xã giao định kì.
-検定３号、期間更新 Làm giấy tờ 2go, thi kĩ năng 3go
-年金、帰国手続き hướng dẫn Nenkin và hẹn về Việt Nam gặp lại thì nhậu nếu muốn về nước .
4. Lao động chuyển visa gino
-Tư vấn lao động đăng ký thi 特定技能 theo nguyện vọng
-Chia sẻ tài liệu học tập nếu muốn chuyển công ty cùng nghiệp đoàn, shien
-Hướng dẫn kỹ năng phỏng vấn
-Làm giấy tờ chuyển visa 特定活動、特定技能
5. Tuyển dụng lao động 特定技能
-------------------------------------------------------------------------------
❸MÔI TRƯỜNG LÀM VIỆC VÀ NHỮNG ÁP LỰC
-------------------------------------------------------------------------------
①Môi trường ở nghiệp đoàn như thế nào?
-Mỗi người sẽ có cách đánh giá khác nhau về môi trường làm việc nhưng tại NĐ, shien vẫn là các DN thuần Nhật. Văn hoá Nhật tôn trọng việc tạo mối quan hệ trước hơn đánh giá kỹ năng làm việc. Khi họ đã tin tưởng và coi bạn là 'bạn'-những người bạn hoặc trong gia đình chỉ làm điều tốt cho nhau, họ sẽ cho bạn cơ hội được làm nhiều việc hơn. Việc chưa biết có thể chỉ dạy tận tình, việc làm chưa tốt thì lần sau cố gắng, lúc khó khăn cùng nhau vượt qua. Không có nghĩa là bạn không cần tiến bộ, không nỗ lực hoàn thành công việc. Khác với môi trường Việt Nam, Âu Mỹ thường đánh giá qua giá trị bạn mang lại nhiều hơn (được việc).
-Nhưng để xây dựng được mqh trong công việc ở cty Nhật phải từ từ từng chút một. Người Nhật vốn khép kín ít chia sẻ về bản thân. Họ rất dị ứng với những ai mới gặp, mới làm quen tỏ ra thân thiết ngay.
Cũng bởi với người Nhật, trong kinh doanh mối quan hệ mới là quan trọng nhất, họ tin tưởng sâu sắc rằng bạn bè thì chỉ làm điều tốt cho nhau, làm ăn với bạn bè thì không bao giờ bị chơi xấu, trước sau rồi cũng có lợi, win-win chỉ là hệ quả của mối quan hệ làm ăn giữa những người bạn mà thôi.
Thế nên việc đầu tiên khi bắt đầu mối quan hệ , người Nhật luôn khởi đầu bằng việc xây dựng các mối quan hệ, gặp gỡ ở văn phòng, đi ăn, đi chơi với nhau, gặp gỡ từ cấp thấp, cấp trung rồi đến cấp cao, hợp tác việc nhỏ trước, có kết quả rồi, hiểu nhau rồi, là bạn bè rồi, mới hợp tác việc lớn hơn.
-Cấp trên ở các nghiệp đoàn (課長、部長） thường có độ tuổi lớn (40~70), khác biệt với cách suy nghĩ và thái độ làm việc thế hệ trẻ (20~30). Họ có cách nhìn khá kỹ tính về người mới từ chi tiết nhỏ nhặt để đánh giá nhân viên.
P/s: Khi mới vào, bản thân hoà nhập tốt với những người xung quanh, rồi mới thể hiện tính cá nhân của mình.
②トラブル từ phía người lao động như thế nào?
-Nhiều khi cũng tự hỏi sao nhiều vấn đề xảy ra " không kịp trở tay thay quần áo" như vậy. Vi thời gian làm việc của mỗi lao động là khác nhau nên thời gian họ và mình 連絡、対応 là 24/7. Càng liên quan nhiều người (xí nghiệp, bđs, nghiệp đoàn, cảnh sát, ...), thời gian xử lý sẽ nhân lên, lúc bắt đầu sẽ thấy áp lực căng thẳng nhưng dần sẽ quen.
-Không phải lao động lúc nào cũng đúng, và lúc nào cty cũng là kẻ chèn ép, đa phần cả 2 bên sẽ cắt gọt câu chuyện để có lợi theo hướng cho mình. Nên đôi khi người bị thiệt hại lại là người có lỗi. Ví dụ như không tuân thủ an toàn lao động. Cho nên cần phải "điều tra" chứ đừng để bị "thiên kiến"
Có thể chia thành các loại như sau:
+Tự bản thân: sức khoẻ , cuộc sống (rác thải, vệ sinh), ăn uống, ...
+Với người khác: bạn cùng phòng, hàng xóm, đối tượng trên mạng,....
+Với xí nghiệp: tăng ca, giờ làm, lịch về nước, vi phạm quy định, ...
-Càng làm lâu thì kỹ năng giải quyết vấn đề của bạn càng nhanh vì tối ưu được các giải pháp. Khi có nhiều vấn đề xảy ra, cần chia mức độ quan trọng, độ cấp thiết để giải quyết từng vấn đề. Cách tốt nhất để vấn đề không xảy ra cần dự đoán và tìm cách để nó không xảy ra trước (để vấn đề xảy ra sẽ rất mệt). Cần giải quyết triệt để tránh xảy ra lần nữa.
P/s: Đoạn này viết trong lúc đang mơ màng buồn ngủ
-Xây dựng MQH với người lao động cần lúc nóng lúc lạnh (ân và uy). Đối xử với người lao động như người thầy tận tình giúp đỡ để kết nối với họ, dạy họ những điều hay, điều đúng để hướng họ tới cuộc sống, mức sống cao hơn. Lắng nghe họ chia sẻ những câu chuyện để họ cảm thấy mình hiểu và thông cảm cho họ. Bồi dưỡng những "lớp trưởng" "học sinh gương mẫu" để tạo nên tập thể lành mạnh, giảm bớt gánh nặng cho bạn.
P/s:Bạn phải là người lãnh đạo để dẫn dắt họ với những khó khăn, bỏ ngỡ ở 1 đất nước nhiều luật lệ, quy định ngặt nghèo như Nhật.
③Áp lực từ phía xí nghiệp và nghiệp đoàn?
Khi có vấn đề từ xí nghiệp thông báo tới, CV của bạn là đàm thoại và thuyết phục để 2 bên đi đến 1 điểm chung. Suy nghĩ làm thế nào để tất cả các bên đều thấy có lợi nhất ( không phải là đi bảo vệ chính nghĩa). Vì:
1. Người lao động: bạn hùng hồn đứng ra bằng hết tâm huyết của mình tranh cãi cho lao động vậy kết quả thu về có như bạn và lđ mong muốn không? Hay lđ vẫn không được bảo vệ ngược lại còn bị phía xí nghiệp ghét hơn. Một khi xí nghiệp đã không ưa thì mọi thiệt thòi người lđ gánh chịu. Bạn chỉ đến tháng 1 hoặc 2 lần hoặc không, nhưng lđ làm việc tuần 5 ngày ở cty… khó khăn thế nào chắc bạn hiểu.
2. Nghiệp đoàn: Bạn làm gì thì cũng luôn ý thức mình là người lao động ở đâu? Bạn là người nghiệp đoàn, shien, hãy có trách nhiệm với chính nơi làm việc của mình. Bạn làm vậy khách hàng càng thiếu thiện cảm với bạn và shien; sếp không hài lòng… Bạn đang góp sức vào công cuộc đưa nghiệp đoàn mình đi đến bờ vực phá sản.
3.Xí nghiệp (khách hàng): chẳng có 1 công ty nào muốn làm đối tác với 1 bên mà hở ra là đốp chát,…có thể họ biết mình chưa đúng nhưng họ có sự tự tôn và quyền được tôn trọng vì mình là khách hàng. Chưa kể, khi bạn như vậy họ còn nghĩ nghiệp đoàn, shien này thật thiếu sót ở khâu tuyển dụng…
4. Bạn: khi bạn đứng ra lên tiếng nói hộ lòng các bạn tts, tokutei… mình nghĩ có 1 phần bạn đang muốn thể hiện nhân sinh quan của bản thân chứ chưa hẳn 100% bạn đang bảo vệ các bạn ấy. Bạn đang muốn bảo vệ cái tôi cá nhân, không muốn bị bác bỏ vì rõ ràng bạn thấy nó đúng. Nhưng vào nghề (đặc biệt là nghề này) đó là 1 trong những cấm kị.
P/s: Phải giữ tỉnh táo và khôn khéo trước mọi tình huống, để có lợi nhất cho tất cả các bên. Làm chủ được bản thân; biết linh hoạt trong các tình huống và mối quan hệ.
